Mijn dochter Ineke en ik zijn in december samen naar de Deventer Schouwburg geweest voor de Jan Terlouw Lezing. M’n verslag van deze avond is gepubliceerd in The Optimist van maart/april 2018.
Het boekje ‘Deventer Jan Terlouw Lezing’ van Terlouw en zijn kleindochter Laura Faber, is te koop voor €7,50. Dat moeten ze wat mij betreft als verplichte literatuur aanbieden op scholen!
Terlouw reist het land door met zijn boodschap en de lezing wordt vervolgd. Veertig Future Leaders, jonge mensen die het verschil gaan maken, zullen op maandagochtenden in de Deventer Schouwburg een lezing verzorgen. De volgende spreker van de decemberlezing is Bas Heijne.
Fotocredits: Deventer Schouwburg Daphne Meerdink-Veldboom
Deventer Jan Terlouw Lezing over verduurzaming schudt wakker
Op 15 december 2017 heeft Jan Terlouw de eerste editie verzorgd van de Deventer Jan Terlouw Lezing. Deze jaarlijkse lezing in de Deventer Schouwburg heeft tot doel het maatschappelijk debat over verduurzaming aan te wakkeren en wil aanzetten tot actie. Het idee kwam van de Burgemeester van de stad Andries Heidema en de directeur van de schouwburg Alex Kühne, en is samen met Stichting Cleantech Tomorrow en Tauw Group verder uitgewerkt.
Aanleiding voor dit initiatief was de speech van de voormalig politicus bij De Wereld Draait Door, waarmee hij vele kijkers in het hart raakte. Het touwtje dat vroeger uit de brievenbus hing, stond daarin symbool voor het vertrouwen dat we nu zo missen. Vertrouwen in de overheid en in elkaar. Het vertrouwen dat volgens Terlouw noodzakelijk is om gezamenlijk de grote problemen van onze tijd, en met name armoede en klimaatveranderingen, het hoofd te bieden.
Ruim voor acht uur stroomt de foyer van de Deventer Schouwburg vol. De wachtlijsten waren zo lang dat besloten werd extra zalen in te zetten, zodat bezoekers de lezing via live-streaming zouden kunnen volgen. In de met camera’s uitgeruste Grote Zaal bijt duospreker Laura Faber, forensisch psycholoog en kleindochter van Jan Terlouw, de spits af. Zij schetst in ruim een half uur de wereldwijde desastreuze gevolgen van klimaatverandering. Aanhoudende droogte in een toenemend aantal landen, waardoor oogsten mislukken en mensen genoodzaakt zijn huis en haard te verlaten. Overstromingen en stijgend water in andere delen van de wereld. Haar verhaal ondersteunt zij met onthutsende cijfers: 150 miljoen mensen zullen ontheemd raken tussen nu en 2050. Armen worden daarbij het hardst geraakt. En rijke landen sluiten hun poorten voor de migratiestroom die op gang gekomen is. Faber sluit haar lezing af met een oproep tot klimaatgerechtigheid. Ieder van ons moet aan de slag, niet alleen vanuit humanitair oogpunt, maar ook omdat we straks zelf te maken krijgen met de gevolgen van klimaatverandering.
Veiliger dan ooit
Na een korte pauze wordt Jan Terlouw met een warm applaus onthaald en neemt plaatst achter de katheder. ‘Ons land is veiliger dan ooit’, stelt hij. Uit onderzoek van het Cultureel Plan Bureau blijkt dat Nederlanders gelukkig en tevreden zijn, maar ook dat we discontinuïteit voorzien in onze voorspoed en bezorgd zijn over de toekomst van onze kinderen. En daar is volgens Terlouw reden voor. Hij neemt zijn publiek mee in de geschiedenis en onderscheidt twee belangrijke trends die hem ertoe brengen een pleidooi te houden voor toenemende overheidsbemoeienis: de uitwassen van vrije handel en de uitputting van de aarde.
We moeten het willen
Terlouw zoekt de verklaring van de wereldwijd groeiende inkomensongelijkheid en armoede in ongebreidelde vrijhandel. Waar een kleine elitaire bovenlaag de macht heeft over het kapitaal kan niet meer gesproken worden van vrijheid. Hij constateert: ‘De acht rijkste mannen ter wereld bezitten evenveel kapitaal als de 3,5 miljard armsten.’ Bij het uitleggen van de tweede trend grijpt Terlouw terug op het relaas van zijn kleindochter. Technologisch zijn we prima in staat duurzaam energie op te wekken. En we kunnen de aarde sparen terwijl we profiteren van alles wat zij te bieden heeft. ‘Maar we moeten het ook nog willen. De politiek moet de leiding nemen en de bevolking overtuigen.’
Terlouw heeft jongeren gevraagd naar wat ze belangrijk vinden als ze even oud als hij terug zouden kijken op hun leven. Naar aanleiding van hun antwoorden schetst hij een ideale maatschappij. Utopisch is die niet, besluit hij, maar het ís mogelijk. ‘Dan moet de wereld niet ingericht worden met economische groei als enige leidraad.’ En daar is vertrouwen voor nodig. Wie vertrouwt, werkt beter samen. Wie vertrouwd wordt, neemt zijn verantwoordelijkheid. Dat zullen we allen moeten doen.
Een diep verlangen
Terlouw zet vanavond de eerste stap, het komende jaar zullen 40 veelbelovende jong volwassenen volgen. “Future-leaders”, mensen die in de toekomst het verschil zullen gaan maken. Geïnspireerd door het gedachtegoed van Terlouw zal ieder van hen op maandagmorgen een presentatie verzorgen in de schouwburg. Een verhaal dat zowel live als via de sociale media te zien is. Met de volgende spreker van de decemberlezing, Bas Heijne, zal de groep in gesprek gaan in juni 2018.
De avond wordt afgesloten door burgemeester Heidema. Hij looft de sprekers om hun bijdrage die getuigt van zorg, maar ook van hoop, compassie en perspectief. In ieder geval van een diep verlangen naar onderlinge verbondenheid, dat door veel Nederlanders gedeeld wordt.