Reclamebeelden met vrolijke groepen mensen vullen mijn TV-beeld. Terwijl zij producten aanprijzen bewegen ze zich zorgeloos door de ruimte, waar ze ook zijn. Dat kan dus even niet meer! Ik heb net een aantal publiekloze praatprogramma’s gevolgd en raak verdoofd als de volle omvang van de coronacrisis zich aan me begint op te dringen. Wat kan ik hiermee doen? Zouden we deze crisis kunnen oppakken als een wake-up-call?
Terwijl de vragen door mijn hoofd schieten groeit m’n onbehagen en druk ik flarden van boosheid en af en toe opkomende paniek naar de achtergrond. En dan heb ik (nog) niet eens zelf te maken met ziektegevallen. Nederland op slot. De gevolgen voor de economie. Ouderen niet bezoeken. Maar vooral, als we te maken krijgen met grote hoeveelheden ernstige ziektegevallen, hebben we dan voldoende IC-bedden? En als de kinderen niet naar school kunnen, zijn er dan genoeg handen aan het bed? Het is alsof ik in een zich langzaam voltrekkende rampenfilm gezogen wordt. Mijn redelijk nuchtere Nederlandse instelling maakt de laatste dagen plaats voor een mengeling van negatieve emoties. En ‘vluchten kan niet meer’, want we zitten met z’n allen in hetzelfde schuitje. Het coronavirus heerst overal!
In wat voor wereld heb ik mijn kinderen gezet? Een vraag die volkomen nutteloos is, maar de afgelopen jaren vaker door mijn hoofd schiet. De klimaatcrisis zorgde terecht voor collectieve onbehaaglijkheid. In de lente kampen we met de processierups, die ons van onze fietsen jaagt. We hebben te maken met een grotere levensbedreigende teek, de tijgermug, een stikstofcrisis, een vervuilde en uitgeputte bodem, insecten-en vogelsterfte en nu dit! De waan van veiligheid waarmee ik opgroeide en die ondanks oorlogen in het buitenland, de vluchtelingencrisis en de klimaatproblemen ergens is blijven hangen, vecht tegen opkomende moedeloosheid. Naast de voor mij nieuwe term ‘thuisisolatie’, kunnen we misschien binnenkort ‘coronadepressie’ toevoegen aan de Nederlandse taal.
Maken we ons onnodig druk? Crashen de beurzen omdat we ons alleen maar bang maken? Doen we er goed aan scholen te sluiten om erger te voorkomen? En hadden we niet al veel eerder zorg om de gezondheid moeten laten prevaleren boven de zorg over maatschappelijke ontwrichting en de gevolgen voor de economie? Als we net als Trump snel vliegverkeer uit besmette gebieden hadden beperkt, was het misschien zo ver niet gekomen!
Ik heb net als velen wat extra boodschappen ingeslagen. Hamsteren schijnt niet te hoeven, maar het beperkt de gang naar de winkel, met mogelijke blootstelling aan het virus. Ergens koffie drinken lijkt niet handig. Daar zitten we dan, thuis van het werk. En nu? Gaan we ons en masse druk maken terwijl anderhalve dag van ons verwijderd mensen in erbarmelijke omstandigheden in tentenkampen de winter hebben moeten doorstaan en in overvolle bootjes beschoten worden? Een crisis staat aan onze huisdeuren. Hebben we niet de taak die zo te doorstaan en ervan te leren dat we de middelen en moraal creëren zodat we ons meer open kunnen stellen voor het leed in de wereld? En daar ook daadwerkelijk naar te handelen?
Misschien dat het minder consumeren, reizen, de beperking van onze oneindig lijkende vrijheden ons leert wat we te doen hebben. En wat we kunnen! Misschien is deze crisis een wake-up call. De smog in de Chinese steden is afgenomen sinds de uitbraak. Helaas gingen we na SARS en MERS weer vrolijk verder op de oude voet. Toch helpt de coronacrisis ons misschien verdere stappen te zetten op weg naar een betekeniseconomie. Een economie waarin winstbejag plaats maakt voor het oplossen van maatschappelijke problemen. Omdat de huidige situatie ons dwingt te kijken naar wat werkelijk van waarde is: het milieu, de mensen om wie we geven en wat ervoor nodig is om die in leven te houden. Misschien kunnen we ons gezichtsveld verbreden met empathie en compassie. Want dit is wat elke wereldburger wil en zou moeten kunnen verwerkelijken.
Voor nu kunnen wij het economisch nog aan, hopelijk brengt de zon verlossing. Maar wat doet corona de komende winter? Hopen maar dat virusremmers en een vaccin verlossing brengen. Ondertussen hebben we tijd om ons te bezinnen en de lente te zien groeien. Wellicht hebben we over 9 maanden een babyboom.
